પ્રસ્તાવના
આજકાલ ફેસબુક, વોટ્સએપ અને સોશ્યલ મીડિયા પર એક વિડિઓ ખુબ જ વાયરલ થઈ રહ્યો છે, જેમાં દાવો કરવામાં આવે છે કે એક વ્યક્તિને ભૂંડ કરડ્યો અને તે હડકાઈ ગયો. આ ઘટના ઘણા લોકોમાં જિજ્ઞાસા જગાવી રહી છે. લોકો આ મામલે વિવિધ તારણો કાઢી રહ્યા છે. પરંતુ હકીકતમાં શું બન્યું છે? શું ખરેખર ભૂંડ કરડવાથી કોઈ હડકાઈ શકે છે? આવી પરિસ્થિતિમાં આપણે શું કરવું જોઈએ? આ તમામ પ્રશ્નોના જવાબ જાણવા માટે અમે વિવિધ સ્ત્રોતોથી માહિતી એકત્ર કરી છે.
ઘટનાનું વર્ણન
આ ઘટના ગુજરાતના એક ગામમાં બનવાની શંકા છે. આ વિડિઓમાં એક યુવક દેખાય છે, જે પોતાને અચાનક હડકાઈ ગયો હોવાનું જણાવી રહ્યો છે. સ્થાનિક લોકોએ જણાવ્યું કે યુવકને ભૂંડ કરડવા આવ્યો હતો અને થોડી જ મિનિટોમાં તેનો શારીરિક હાવભાવ બદલાયો. તે અચાનક અશક્ત લાગી રહ્યો હતો, તેની વાતચીત ધીમી પડી ગઈ હતી અને ધીમે ધીમે હડકાવા લાગ્યો.
વિડિઓમાં લોકોએ તેને પાણી પીવડાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો હતો અને કોઈએ તાત્કાલિક તબીબી સહાય માટે એને નજીકના હોસ્પિટલમાં લઈ જવાનું પણ કહ્યું. જયારે સોશ્યલ મીડિયા પર આ વિડિઓ વાયરલ થયો, ત્યારે લોકોએ પોત-પોતાના અનુમાન લગાવવાનું શરૂ કરી દીધું. કેટલાક લોકોએ દાવો કર્યો કે ભૂંડના ઝેરના કારણે માણસ હડકાઈ જાય છે, જ્યારે કેટલાક લોકોએ આને માત્ર ગફલત ગણાવી.
ભૂંડ કરડવાથી હડકાવાની વૈજ્ઞાનિક વ્યાખ્યા
વિજ્ઞાન મુજબ, ભૂંડના કરડવાથી વ્યક્તિ હડકાઈ જતો હોય તેવું ખરેખર બને છે કે નહીં એ જાણવું જરૂરી છે. સામાન્ય રીતે, ભૂંડના કરડવાથી ભારે દુખાવો, લાલાશ, સોજો, ઉલટી અને તાવ જેવા લક્ષણો દેખાઈ શકે છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં аллергિક પ્રતિક્રિયા (એનાફિલેક્સિસ) પણ થઈ શકે છે, જેના કારણે વ્યક્તિના શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ શકે છે.
પરંતુ હડકાવું એટલે કે શરીરના ભાગોને હલાવવામાં અસમર્થ થવું, તે તો પ્રાથમિક લક્ષણ નથી. હડકાવાનું કારણ મગજના નસોમાં સમસ્યા હોય ત્યારે થાય છે. ભૂંડના ઝેરનો મગજ પર સીધો પ્રભાવ થતો નથી, પરંતુ જો વ્યક્તિ જાણે-અજાણે આ સ્થિતિને માનસિક રીતે પોતાના પર હાવી કરી લેતો હોય, તો આ “સાયકોજેનિક રિએકશન” હોઈ શકે છે.
વિશેષજ્ઞોનું મત
વિશેજ્ઞો અનુસાર, ભૂંડ કરડવાથી હડકાવાની કોઈ સીધી સંભાવના નથી. તબીબોના મતે, જ્યારે ભૂંડ કરડે ત્યારે તે ઝેર છોડે છે, જે ત્વચાના ભાગમાં અસર કરે છે, પણ શરીરના મોટર નર્વસ સિસ્ટમ પર તેની તાત્કાલિક અસર થતી નથી.
અમદાવાદ સિવિલ હોસ્પિટલના તબીબ ડૉ. રવિ પટેલ કહે છે, “ભૂંડ કરડવાથી હડકાવું ખૂબ જ દુર્લભ છે. હડકાવું ત્યારે થાય છે જ્યારે નર્વસ સિસ્ટમ પર સીધો પ્રભાવ પડે. ભૂંડના ઝેરથી આ થતું નથી. જો વ્યક્તિ હડકાઈ ગયો હોય તો તે મેટલ સ્ટ્રેસ અથવા પ્લેસિબો અસર (ધારણા ના આધાર પર શારીરિક પ્રતિક્રિયા)નું પરિણામ હોઈ શકે છે.”
સોશ્યલ મીડિયા પરના પ્રતિસાદ
વિડિઓ વાયરલ થતાં લોકોએ આ ઘટનાને લઈને અનેક કોમેન્ટ કરી. કેટલાક લોકોએ મજાક ઉડાવતી પોસ્ટ કરી તો કેટલાક લોકોએ આ ઘટનાને ગંભીરતાથી લીધા. “આ તો ભૂંડનો બદલો છે,” એક યુઝરે મજાકમાં કોમેન્ટ કરી.
તો બીજી બાજુ કેટલાક લોકોએ કહ્યું કે “ભૂંડ કરડવાથી હડકાવું ફક્ત ડર અને ભયના કારણે થાય છે.” કેટલીક મેનસ્ટ્રીમ ન્યૂઝ ચેનલોએ પણ આ વીડિયો પર ન્યૂઝ સ્ટોરી બનાવી દીધી, જેને કારણે વધુ લોકો આ ઘટનાને સાંભળી શક્યા.
ભૂંડ કરડવા પર શું કરવું જોઈએ?
જ્યારે કોઈને ભૂંડ કરડે, ત્યારે લોકોમાં ગભરાહટ ફેલાય છે. પરંતુ ભયમાં આવવા કરતાં તાત્કાલિક નિચેન પગલાં લેવું જરૂરી છે.
- શાંતિ રાખો: ભય પેદા થતો હોય ત્યારે હૃદય ઝડપથી ધબકે છે, જે ઝેરના પ્રસરણને ઝડપથી ફેલાવે છે. તેથી વ્યક્તિએ શાંત રહેવું જરૂરી છે.
- જખમ સાફ કરો: કરડ્યા પછી તે વિસ્તારને સાફ કરો અને પાણીથી ધોઈ લો.
- આયુર્વેદિક ઉપાયથી બચો: ઘરમાં ઘરના નુસ્ખા અજમાવવાની જરૂર નથી. તાત્કાલિક તબીબી સહાય માટે નજીકની હોસ્પિટલ જાઓ.
- ડોકટરની સલાહ: તબીબ તમારું મેડિકલ ઇતિહાસ પૂછશે અને તત્કાળ સારવાર શરૂ કરશે.
આપને માટે કઈ તકેદારી રાખવી જોઈએ?
જો આપ ઘર અથવા બગીચામાં કામ કરતા હોય અને ત્યાં ભૂંડ જોવા મળે, તો નીચેના પગલાં અપનાવો:
- ઘર પાસેના કાચા વિસ્તાર પર ફેનાઇલ છાંટો.
- ઘરના ખૂણામાં જીવજંતુ નાશક દવાઓ છાંટો.
- સૂતાં પહેલા પડખું, બેડ અને ફર્નિચર તપાસો.
અફવા અને વાસ્તવિકતા
આ પ્રકારના વીડિયોને લઈને ઘણી વાર અફવા ફેલાય છે. દરેક ઘટના પ્રત્યે લોકોએ જાગૃત રહેવું જોઈએ. ઇન્ટરનેટ પર વાયરલ થયેલી દરેક વિગતો સાચી હોતી નથી. તબીબી નિષ્ણાતોના અભિપ્રાયને ધ્યાનમાં લેવું જરૂરી છે. ભૂંડ કરડવાથી હડકાવું વિજ્ઞાનસરનું નથી. હડકાવું મગજ પર પડતા દબાણ અથવા ઝેરના સીધા પ્રભાવથી થતું હોય છે.
નિષ્કર્ષ
આ વાયરલ વિડિઓ એક દુર્ભાગ્યપૂર્ણ ઘટના હતી, પરંતુ હડકાવું કઈ રીતે થયું તે સમજવું જરૂરી છે. તબીબોનું કહેવું છે કે ભૂંડના કરડવાથી હડકાવું ના બને. જો ભૂંડ કરડે તો, તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. સોશિયલ મીડિયા પર ફેલાતી ખોટી માહિતી પર ભરોસો ન કરો. હંમેશા તબીબી નિષ્ણાતોની સલાહ માગવી જરૂરી છે.
વિશ્વાસ રાખો કે જે કંઈ પણ તમારા સ્વાસ્થ્યને લગતું છે, તે માટે નિષ્ણાતોની સલાહ જરૂરી છે. ‘ભૂંડ કરડવાથી હડકાવું’ તે માત્ર એક અફવા છે. વૈજ્ઞાનિક અભિપ્રાયના આધારે, ભૂંડ કરડવાથી હડકાવું શક્ય નથી. આઈનોલોજીકલ પ્રતિક્રિયા થતી હોય તો તાત્કાલિક હોસ્પિટલમાં સંપર્ક કરો.
તમારું શું મત છે?
શું તમને આ વિશે કશુંક વધુ જાણવા કે સમજવા માંગવું છે? આ પ્રસંગ વિશે તમારું શું મત છે? જો તમને ભૂંડ કરડવાની આફત આવી છે, તો તાત્કાલિક તબીબી સહાય લેવી એ શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે.
ફૂટનોટ
આ લેખનો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. કોઈપણ તબીબી પરિસ્થિતિમાં, હંમેશા ડોક્ટરની સલાહ લો. सोशल મીડિયા પર ફેલાતી અફવાઓ પર વિશ્વાસ કરવો યોગ્ય નથી.
આખરી વાક્ય
“ભૂંડ કરડવાથી માણસ હડકાઈ જાય છે,” તે એક અફવા છે. લોકો એવા વિડીયો પર ગેરસમજ પેદા કરે છે. હકીકત એ છે કે, તબીબી કારણો અને વૈજ્ઞાનિક તથ્યોની સાથે આપણે સાચું અને ખોટું અલગ પાડવું જરૂરી છે.